Để trồng sen đá thành công và giúp cây phát triển khỏe mạnh, bạn cần lưu ý 3 yếu tố quan trọng: đất trồng, cách tưới nước và môi trường sống của cây. Trong bài viết này, Vườn Và Nhà sẽ chia sẻ các kinh nghiệm về yếu tố đất trồng và hướng dẫn bạn cách trộn đất trồng sen đá theo đúng tỷ lệ một cách đơn giản tại nhà.
Nên trồng cây sen đá bằng loại đất gì?
Đất trồng (Giá thể) là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định đến sự sống chết và sự phát triển của cây sen đá. Để sen đá có thể phát triển tốt nhất, bạn nên chọn các loại đất trồng sen đá đáp ứng đủ các yếu tố:
- Độ tơi xốp, khả năng thoáng khí cao
- Khả năng thoát nước tốt
- Đất sạch, không nhiễm khuẩn và có chứa nhiều dinh dưỡng, khoáng chất.
Trồng sen đá trong đất thường sẽ ra sao?
Vậy nếu không có đất trồng sen đá phù hợp thì có thể dùng đất thường để trồng sen đá được không? Câu trả lời là có thể nhưng khó!
- Nếu bạn trồng sen đá ngoài đất vườn thì sen đá có thể sống nhưng rất có thể sẽ còi cọc vì thiếu dinh dưỡng (Đất thường là loại đất chưa qua cải tạo nên thường khô cằn và không có đủ dinh dưỡng cung cấp cho cây)
- Trường hợp bạn dùng đất thường để trồng sen đá trong chậu thì khả năng cao cây sẽ dần yếu và chết trong vài ngày. Bởi vì đất thường có khả năng thoát nước và thoáng khí rất kém. Nếu bạn không kiểm soát được lượng nước tưới thì cây sen đá rất dễ bị úng mà chết.
Những nguyên nhân về đất trồng khiến sen đá chết
Xét về yếu tố đất trồng, có rất nhiều nguyên nhân khiến cho sen đá chết như:
- Không thay đất trồng mới cho sen đá khi mới mua về: Đất trồng sen đá cũ nếu không được thay mới rất có thể sẽ tạo ra nấm bệnh do sự thay đổi môi trường mới. Bên cạnh đó, đất trồng để lâu này rất dễ bị nén lại, ngậm nước và thiếu hụt chất dinh dưỡng, khiến rễ sen đá không hô hấp được dẫn đến úng nước và chết.
- Các nguyên liệu dùng để trộn đất trồng sen đá chưa được xử lý sạch: Trong các nguyên liệu trộn đất trồng sen đá luôn có chứa những vi sinh vật gây hại và các chất độc khiến cây chết như: phân bò chưa hoai mục mang nhiều mầm bệnh, vi khuẩn gây hại, xỉ than có chứa nhiều kim loại nặng, thuỷ ngân làm biến đổi chất dinh dưỡng trong đất trồng và gây ngộ độc cho sen đá,…
- Tỷ lệ nguyên liệu khi trộn không phù hợp: Trong đất trồng sen đá nếu có quá nhiều xỉ than, Perlite, Pumice sẽ khiến đất không giữ được nước và dinh dưỡng khiến cây thiếu chất mà chết. Ngược lại. nếu trong đất có quá nhiều phân hữu cơ, xơ dừa có thể gây ra tình trạng chết cây vì úng nước hoặc ngộ độc.
- Nén đất trồng sen đá quá chặt khi trồng cây: Khi trồng sen đá, nếu bạn dùng sức nén đất trồng quá chặt sẽ làm giảm độ thoáng khí và làm tăng khả năng ngậm nước của đất khiến rễ sen đá dễ bị thiếu oxy và úng nước.
Các quy định về đất trồng sen đá
Như đã đề cập bên trên, đất trồng sen đá tốt phải đáp ứng đủ các yếu tố:
- Khả năng thoáng khí: Giúp rễ sen đá dễ dàng “thở” và phát triển.
- Khả năng thoát nước: Ngăn ngừa tình trạng thừa nước khiến rễ bị úng nước và chết.
- Đất sạch không chứa mầm bệnh: Giúp cây khỏe mạnh, phòng ngừa các bệnh nấm, tuyến trùng, rệp ở sen đá.
- Đất có đủ dinh dưỡng: Giúp quá trình phát triển của cây sen đá diễn ra thuận lợi giúp cây giữ được dáng và màu sắc.
Nói là vậy, nhưng quy định về cách trộn đất trồng sen đá thật ra không có một tỷ lệ chuẩn xác nào cả. Điều quan trọng là bạn phải dựa theo các yếu tố môi trường, cách trồng và biết cách cân bằng giữa nhóm chất hữu cơ (Nhóm chất cung cấp dinh dưỡng và giữ nước nuôi cây) và nhóm chất vô cơ (Nhóm chất giúp đất thoáng khí và thoát nước tốt) bên trong đất trồng sen đá.
- Nếu bạn là người lười chăm cây, ít tưới nước thì cần tăng tỷ lệ giữ nước trong đất trồng lên. Ngược lại, bạn là người đam mê tưới cây thì hãy chọn đất trồng có khả năng thoát nước tốt hơn.
- Nếu bạn trồng sen đá ở nơi có nhiều nắng và khô nóng, thì khi trộn đất trồng cần phải tăng tỷ lệ nhóm nguyên liệu giữ nước thêm. Ngược lại, cây được trồng trong nhà, nơi ít nắng thì đất cần độ thoáng khí và thoát nước tốt.
Nguyên liệu cần có khi trộn đất trồng cho cây sen đá
Để tạo ra được đất trồng sen đá phù hợp, điều đầu tiên bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu để trộn và biết cách sơ chế những nguyên liệu đó. Để dễ hình dung, Vườn Và Nhà chia các nguyên liệu ra thành 2 nhóm: Nhóm nguyên liệu cung cấp dinh dưỡng, giữ nước tốt và nhóm nguyên liệu làm tăng khả năng thoát nước.
Nhóm nguyên liệu cung cấp dinh dưỡng, giữ nước tốt
- Phân bón hữu cơ (Phân bò/Trùn quế): Có khả năng giữ nước và giúp cung cấp dinh dưỡng cho sen đá. Nên chọn các loại phân hữu cơ đã được xử lý, đã ủ lâu và hoai mục nhiều.
- Than bùn: Cung cấp khoáng chất, dinh dưỡng và tạo độ ẩm cho đất. Bạn chỉ cần dùng để trộn trực tiếp và đất trồng.
- Xơ dừa: Giúp đất tơi xốp, tăng độ thoáng khí và tăng khả năng giữ nước. Khi mua xơ dừa về cần ngâm trong nước vôi khoảng 3 ngày để xả chua, sau đó rửa sạch lại với nước sạch trước khi sử dụng.
- Đá Vermiculite: Cung cấp khoáng chất, làm tăng độ thoáng khí và giữ ẩm cho đất tốt. Có thể dùng trực tiếp hoặc rửa sơ với nước để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn bám bên ngoài.
Nhóm nguyên liệu làm tăng khả năng thoát nước
- Xỉ than: Làm tăng khả năng thoát nước và cung cấp khoáng chất cho đất trồng. Các xử lý xỉ than cần được lưu ý kỹ. Bạn có thể sử dụng than tổ ong đã bị nung, đập nó ra thành các cục nhỏ. Sau đó rửa qua với nước để loại bỏ bụi và phần vụn của xỉ than. Tiếp tục ngâm xỉ than trong nước vôi khoảng 2 ngày để loại bỏ phèn chua và chất độc. Sau đó rửa lại với nước rồi phơi khô để sử dụng trộn đất.
- Trấu hun: Giúp làm tăng độ thông thoáng và thoát nước của đất. Sử dụng trấu đã hun qua khói, sau đó trộn ủ với Trichoderma để loại bỏ nấm bệnh.
- Đá Perlite, Pumice: Cung cấp khoáng chất, tạo ra oxi trong đất và làm tăng khả năng thoát nước. Có thể sử dụng trực tiếp hoặc rửa sơ với nước trước khi trộn đất.
Cách trộn đất trồng sen đá đúng kỹ thuật tại nhà
Hiện nay, có rất nhiều cách trộn đất trồng sen đá được hướng dẫn trên mạng. Các công thức trộn đất trồng sen đá này đều thường có chung một quy ước về tỷ lệ như sau:
- Nguyên liệu thoát nước tốt chiếm: 50 – 65%
- Nguyên liệu giữ ẩm cho đất: 20 – 30%
- Nguyên liệu tạo độ thoáng khí: 20 – 30%
- Nguyên liệu bổ sung dinh dưỡng: 5 – 10%
Dưới đây, Vườn Và Nhà sẽ chia sẻ một số cách trộn đất trồng sen đá để bạn tham khảo:
- 35% Perlite, 40% Pumice, 5% Vermiculite, 10% Phân hữu cơ, 10% Than bùn hữu cơ.
- 40% trấu hun, 25% Phân hữu cơ, 35% xơ dừa
- 50% xỉ than, 25% trấu hun, 25% phân hữu cơ
- 40% xỉ than, 20% đá perlite, 25% trấu hun, 10% xơ dừa, 5% phân hữu cơ
- 20% xỉ than, 20% perlite, 20% pumice, 20% phân bò, 20% than bùn
- 30% trấu hun, 20% pumice, 15% vermiculite, 20% xơ dừa, 15% phân bò
- 30% xỉ than, 15% pumice, 15% perlite, 15% phân hữu cơ, 25% than bùn
Sau khi trộn đều các thành phần nguyên liệu, bạn có thể thử đất có đạt hay không bằng cách nắm chặt 1 phần đất trong tay rồi mở ra. Nếu phần đất không bị vón cục lại thì bạn đã thành công rất đấy!
Những lưu ý khi trồng và thay chậu cho cây sen đá
- Chọn các chậu trồng cây có kích thước vừa phải, không quá to nhưng cũng không được nhỏ quá so với cây sen đá, đặc biệt lưu ý chậu phải có lỗ thoát nước dưới đáy.
- Cho đất vào chậu theo thứ tự: lớp lót đầu tiên bằng xỉ than hoặc đá pumice dưới đáy, kích thước đá phải lớn hơn lỗ thoát nước (Chiếm ¼ chậu); Tiếp đến, cho lớp đất trồng sen đá đã trộn sẵn vào chậu, sao cho lớp đất cuối cùng cách miệng chậu khoảng 3cm; Cuối cùng là lớp mỏng đá pumice hoặc maifan trên bề mặt đất trồng.
- Không rải cát lên bề mặt đất trồng sen đá vì cát có kích thước nhỏ sẽ làm giảm độ thoáng khí của đất.
- Đối với cây sen đá mới trồng, bạn nên đặt nó vào nơi thoáng mát, ít nắng và không tưới nước trong vòng 2 – 3 ngày để rễ nghỉ ngơi và thích nghi.
Trên đây là toàn bộ những chia sẻ xoay quanh yếu tố đất trồng sen đá mà Vườn Và Nhà muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng, các cách trộn đất trồng sen đá bên trên sẽ giúp bạn tạo ra loại đất phù hợp với cây sen đá nhà bạn.