Có lẽ sen đá đã là loài cây quá quen thuộc đối với các bạn. Có rất nhiều người nói rằng sen đá rất dễ trồng. Điều này đúng đối với những bạn có đủ hiểu biết về cách chăm sóc và cách trồng sen đá. Tuy nhiên, cũng có đại đa số bạn khi trồng cây sen đá về lâu dài sẽ gặp tình trạng cây héo khô hoặc úng và chết. Để giúp các bạn có thêm kiến thức về loài cây sen đá, trong bài viết này, Vườn Và Nhà sẽ chia sẻ chi tiết kỹ thuật trồng sen đá và nêu rõ các lưu ý khi chăm sóc nó nhé!
Tìm hiểu về các đặc điểm của cây sen đá
- Các bạn có thấy rằng sen đá có nhiều đặc điểm khá giống cây xương rồng không? Thật sự thì cây xương rồng và sen đá đều là các loài thực vật mọng nước (Succulent Plant). Chính vì vậy, cách trồng sen đá cũng khá tương tự với cây xương rồng và là loài cây không cần tưới nước nhiều.
- Hiện nay trên thế giới ước tính đã có khoảng hơn 400 loài sen đá khác nhau, và phần lớn sen đá phát triển mạnh mẽ ở những nơi có khí hậu nóng, khắc nghiệt như: Bắc Nam Mỹ, Châu Phi, Châu Úc… Nhưng cũng có khoảng 10% họ nhà sen đá được tìm thấy tại các vùng khí hậu lạnh như Nga, Hàn Quốc,…
- Màu sắc của cây sen đá được quyết định nhiều dựa vào độ chênh lệch nhiệt độ của ngày và đêm, ánh sáng và cách chăm sóc. Nếu cây sen đá được trồng ngoài trời thường sẽ có màu tươi hơn so với sen đá trồng trong nhà.
- Vì sen đá là loài cây mọng nước, nên việc chọn giá thể trồng cây có độ thông thoáng tốt và điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp là vô cùng cần thiết.
- Sen đá trồng trong nhà thường sẽ phát triển chậm và khó chăm sóc hơn so với sen đá trồng ngoài trời. Bên cạnh đó, việc chọn giống sen đá dễ chăm và có thân khỏe mạnh trước khi trồng cũng là một trong các yếu tố giúp cây phát triển tốt và sống dẻo dai hơn.
Cách chọn mua sen đá đẹp và khoẻ mạnh
Đối với các bạn vừa mới bắt đầu chơi sen đá hoặc những bạn muốn trồng sen đá trong nhà, trong chậu nhỏ để trang trí phòng làm việc, bàn học… Thì bạn nên cân nhắc chọn các loại cây sen đá phổ thông dễ trồng như: Móng Rồng, sen đá Lá Thơm, Chuỗi Ngọc, Sen Đá Đỏ,… Các bạn không nên chọn những loại sen đá có đài sen nhiều lớp lá như: phật bà, sen đá đất, sen đá thái… Bởi vì sen đá có càng nhiều lớp lá xoay quanh trục thân sẽ càng khó chăm sóc, phần ngọn lá rất dễ bị mềm và bị úng nếu không được trồng và chăm sóc đúng kỹ thuật.
Ngoài ra, khi chọn mua sen đá, bạn nên chọn những cây sen đá có đặc điểm như sau:
- Lá sen đá cứng cáp: Những cây sen đá khỏe mạnh sẽ có phần lá cứng, màu sắc tươi tắn và phần lá mập mạp. Nếu phần lá ngoài của sen đá bị mềm, nhưng phần ngọn và các lớp lá bên trong vẫn tươi tắn thì bạn cũng có thể cân nhắc lựa chọn nhé!
- Giá thể trồng tơi xốp: Đất trồng là một trong các yếu tố quan trọng quyết định đến sự phát triển của sen đá. Bạn nên chọn những cây sen đá được trồng trong loại đất mềm xốp có nhiều mụn dừa trộn lẫn với các hạt perlite, pumice ( đất trộn các hạt perlite, pumice sẽ có màu trắng đục và xám nhạt trộn lẫn vào màu đất).
- Chọn cây sen đá lâu năm: Những cây sen đá đã trồng lâu năm thường có phần thân hóa gỗ, phần lá cũng trông dày dặn, to hơn và tất nhiên sức sống của chúng cũng bền bỉ hơn so với cây sen đá non.
- Chọn mua sen đá tại các vùng có cùng khí hậu: Nếu bạn sống tại Sài Gòn, hãy mua sen đá được nuôi cấy tại Sài Gòn, Bình Dương,… Những khu vực có khí hậu nóng tương tự. Ngược lại, nếu bạn sống tại Đà Lạt, hãy chọn mua sen đá được nuôi trồng tại Đà Lạt hoặc trên các vùng cao nguyên có khí hậu tương tự.
Cách trồng sen đá đúng kỹ thuật
Để sen đá phát triển tốt, bạn cần nắm được các kiến thức đúng đắn về môi trường sống, giá thể và cách trồng sen đá. Vì vậy, trong phần này, chúng mình sẽ giới thiệu chi tiết từng trường hợp về cách trồng sen đá nhé!
Cách trồng sen đá khi mới mua về
Nếu sen đá được mua từ một vùng khác về, bạn nên tiến hành loại bỏ đất trồng cũ, thay đất mới khi trồng sen đá theo các bước sau:
- Bước 1: Bỏ hết phần đất trồng cũ đi hoặc bạn có thể tận dụng và cải tạo lại đất bằng cách trộn đất trồng sen đá theo tỷ lệ 6 phần tro trấu : 2 phần xơ dừa : 2 phần phân bò. Bạn cũng có thể thêm 2 phần xỉ than và hạt perlite để giúp tăng khả năng thoát nước cho đất trồng hơn.
- Bước 2: Nếu sen đá mới mua về có quá nhiều rễ phụ, bạn cần cắt tỉa bớt rễ phụ để tập trung nuôi rễ chính. Trường hợp phần rễ chính có dấu hiệu úng héo, bạn nên cắt bỏ hết phần rễ, hoặc chỉ chừa lại rễ chính dài khoảng 2 cm.
- Bước 3: Sau khi cắt tỉa rễ sen đá, hãy bôi một ít thuốc kích rễ lên vùng bị cắt. Sau đó ngắt bớt phần lá ngoài của sen đá và đặt cây ở nơi thoáng mát khoảng 3 – 4 ngày. Nhớ hãy đặt phần vừa cắt hướng lên trên để vết cắt nhanh khô.
- Bước 4: Khi phần cắt bắt đầu khô và rễ mới đã lú, bạn có thể tiến hành trồng sen đá vào trong chậu đất
- Bước 5: Mỗi ngày bạn chỉ nên tưới ít nước bên ngoài rìa chậu để giữ ẩm đất. Bên cạnh đó, đặt chậu sen đá ở nói có ánh sáng dịu nhẹ, tránh ánh nắng trực tiếp. Đến khi cây sen đá cứng cáp hơn, bạn có thể đưa cây ra ngoài trời.
Cách trồng sen đá trong chậu
Cách trồng sen đá trong chậu cũng tương tự như cách trồng sen đá khi mới mua về. Nhưng bạn cần lưu ý:
- Chọn chậu có kích thước lớn vừa đủ (không được quá nhỏ hoặc quá to). Nếu chậu quá nhỏ, khi rễ sen đá lớn lên sẽ không đủ không gian để rễ thở và phát triển thêm. Nếu chậu quá lớn, lượng nước trong đất sẽ khó kiểm soát khiến cây sen đá dễ gặp tình trạng dư nước mà chết.
- Chậu phải có lỗ thoát nước để tránh tình trạng úng nước gây thối rễ cây sen đá.
- Sen đá trồng trong chậu cần chú ý lượng nước tưới vừa đủ, không được tưới quá nhiều vì rất dễ gây chết cây.
Cách trồng sen đá trong nước
Sen đá là loại cây mọng nước và ưa nắng, tuy nhiên, bạn vẫn hoàn toàn có thể trồng sen đá theo cách thuỷ canh nhé! Sen đá trồng trong nước thường sẽ không phát triển to ra được nhưng hoàn toàn có thể sống trong môi trường này. Cách trồng và chăm sóc sen đá trong nước cũng vô cùng đơn giản:
- Bước 1: Để sen đá dễ thích nghi với môi trường mới, bạn nên cắt tỉa bớt phần rễ, lá héo và rửa sạch đất còn sót lại tại phần gốc. Sau đó, để sen đá ở nơi thoáng mát khoảng 2 – 3 ngày cho vết cắt tỉa khô và lành lại.
- Bước 2: Chuẩn bị dụng cụ đựng nước (Bạn nên dùng loại trong suốt như thuỷ tinh, nhựa). Hoặc bạn có thể tận dụng ly nhựa để trồng sen đá thuỷ canh. Nhớ khoét lỗ trên nắp ly sao cho có thể cố định được phần thân sen đá bên trên khi đặt cây vào.
- Bước 3: Đổ nước sạch vào trong ly đã chuẩn bị, và đặt sen đá vào sao cho phần rễ vừa chạm hoặc gần chạm mặt nước là được.
- Bước 4: Lúc đầu bạn nên đặt cây ở nơi thoáng mát có đủ ánh sáng. Nhớ thay nước cho cây sen đá 2 – 3 lần/tuần. Và sau một thời gian, bạn nên đặt cây ra nơi có nhiều ánh nắng để cây phát triển tốt hơn.
Cách trồng sen đá bằng lá
Sen đá có sức sống rất mãnh liệt, nếu bạn muốn nhân giống sen đá thì có thể xem cách trồng sen đá bằng lá ngay sau đây:
- Bước 1: Chọn tách lấy lá từ những cây sen đá lâu năm, không sâu bệnh. Bạn hãy lựa những chiếc lá già, to khỏe và còn nguyên vẹn để đảm bảo lá có thể đâm chồi thành cây thành công.
- Bước 2: Đặt những lá vừa ngắt ở nơi khô ráo trong khoảng 3 – 4 ngày để vết tách khô hẳn (Điều này sẽ giúp cây tránh bị vi khuẩn, nấm mốc xâm nhập gây chết lá)
- Bước 3: Chuẩn bị đất trồng sen đá, đảm bảo sao cho đất trồng có độ tơi xốp tốt và nhiều chất dinh dưỡng. Sau đó đặt các lá sen đá lên bề mặt đất đã chuẩn bị.
- Bước 4: Phun nước xung quanh rìa đất để đảm bảo đất có đủ độ ẩm. Bạn không nên tưới nước trực tiếp lên lá vì rất dễ khiến lá bị úng và chết.
- Bước 5: Sau một thời gian khoảng 2 tuần, lá sen đá sẽ bắt đầu đâm chồi và tạo rễ. Trong quá trình này, bạn nên đặt sen đá ở nơi thoáng mát, có ánh sáng dịu nhẹ. Sau khoảng 2 tháng khi cây cứng cáp thì có thể đưa ra ngoài trời nắng để trồng.
Những lưu ý khi chăm sóc cây sen đá
Để sen đá có thể phát triển tốt và giữ được màu sắc đẹp nhất, bạn cần lưu ý những điều sau đây trong quá trình chăm sóc sen đá:
Môi trường trồng sen đá
Sen đá thích hợp trồng ở môi trường có nhiệt độ từ 10 độ C – 35 độ C và nơi có nhiều ánh sáng. Chính vì vậy, cây sen đá sẽ phát triển rất tốt và giữ màu đẹp nếu bạn trồng chúng ngoài trời.
Tuy nhiên, việc trồng sen đá trong nhà vẫn hoàn toàn có thể nhé! Mặc dù sen đá có thể trồng trong nhà, nhưng bạn cần thường xuyên đưa cây ra phơi nắng vào buổi sáng sớm và chiều mát. Tuyệt đối không được đưa cây từ trong nhà ra ngoài nắng lúc trời nắng gắt, điều này có thể gây ra hiện tượng sốt nhiệt và làm sen đá chết.
Giá thể trồng sen đá
Đất trồng sen đá là một trong các yếu tố quan trọng không kém mà bạn cần chú ý khi trồng và chăm sóc sen đá. Bạn phải chọn loại đất trồng có độ tơi xốp cao và có khả năng thoát nước tốt khi trồng sen đá.
Cách nhận biết loại đất có tơi xốp hay không rất đơn giản, bạn chỉ cần bóp chặt một nắm đất trồng và thả ra. Nếu đất sau khi bị bóp vẫn tơi xốp và không bị vón cục lại thì loại đất đó phù hợp để trồng sen đá.
Có rất nhiều cách trộn đất trồng sen đá đơn giản tại nhà từ xỉ than, mụn dừa, trấu, phân hữu cơ… hoặc bạn có thể ghé đến các cửa hàng nông nghiệp để mua đất trồng trộn sẵn với giá khoảng 25.000 – 80.000 đ/bao.
Cách tưới nước
Khi tưới nước cho sen đá, bạn cần lưu ý các điều sau:
- Khi vừa trồng sen đá vào chậu, tuyệt đối không tưới nước hoặc chỉ tưới ít nước vào rìa đất để giữ ẩm. Vì sen đá vừa trồng vào chậu sẽ cần thời gian cho rễ thích nghi và khoẻ lại. Nếu bạn tưới nước khi rễ chưa khoẻ sẽ khiến rễ dễ bị úng nước và chết.
- Không tưới nước lên lá, đài sen đá. Sen đá có cấu tạo các lớp lá xếp chồng lên nhau, nếu bạn tưới nước lên lá, phần nước dư rất dễ động lại vào các nách lá và gây ra tình trạng úng lá gây ra các bệnh nấm và gây chết cây.
- Chỉ tưới nước 1 – 2 lần/ngày tuỳ vào môi trường trồng sen đá. Nếu bạn trồng cây ngoài trời, bạn có thể duy trì tưới nước cho sen đá 2 lần vào buổi sáng sớm và chiều tối. Nếu sen đá của bạn được trồng trong nhà, bạn chỉ nên tưới nước cho sen đá 1 lần/ngày hoặc 2 ngày 1 lần. Bên cạnh đó, hãy tưới vừa đủ sao cho đất ướt đều, không nên tưới quá nhiều nước khiến nước không thoát kịp và gây chết cây.
Chậu trồng cây
Khi chọn chậu trồng cây sen đá, bạn chỉ cần lưu ý chọn các chậu có lỗ thoát nước và có kích thước phù hợp với cây sen đá bạn muốn trồng là được. Bạn có thể chọn chậu trồng cây to hơn một xíu, nhưng tuyệt đối không nên chọn chậu quá nhỏ nhé! Vì chậu nhỏ sẽ làm hạn chế sự phát triển của rễ sen đá, mà chậu quá lớn thì bạn phải chú ý lượng nước tưới cho phù hợp. Vì vậy, hãy chọn chậu trồng sen đá có kích thước to vừa đủ, có lỗ thoát nước là đạt tiêu chuẩn.
Trên đây là toàn bộ hướng dẫn của Vườn Và Nhà về cách trồng sen đá dựa theo kinh nghiệm thực tế của chúng mình. Tóm lại, trong quá trình trồng và chăm sóc sen đá, bạn cần lưu ý 3 yếu tố quan trọng: đất trồng, ánh sáng (môi trường) và cách tưới nước để cây sen đá được phát triển tốt nhất nhé!